شیخ‌الطائفه محمد بن حسن طوسی در قرن پنجم هجری و در فضای ویژۀ آن روز بغداد تفسیری نگاشته که از هر حیث با تفاسیر شیعی پیش از خود متمایز است. یکی از ابعاد برجستۀ آن، میزان و چگونگی بهره‌گیری شیخ طوسی از گونۀ روایات تأویلی در حق اهل بیت است. جستار حاضر به طور مشخص در پی بررسی و پاسخ‌گویی به این مسئله است که دلیل تغییر رویکرد شیخ طوسی در این زمینۀ خاص نسبت به پیشینیان خود چه بوده است و به چه علت از ذکر بسیاری از روایات تأویلی که مفاهیم برخی آیات را بر اهل بیت تطبیق داده‌اند، اجتناب کرده و آن‌ها را محل توجه و نظر قرار نداده است؟ پاسخ این سؤال در گام نخست، مبانی شیخ طوسی در گزینش روایات تأویلی و در گام بعدی عامل مؤثر در تغییر این مبانی نسبت به پیشینیان را برای ما روشن خواهد ساخت.
)