قاعدۀ «تصویرپردازی هنری سیّد قطب»، به تفکیک سوره‌های مکّی و مدنی، با محوریت سوره‌های مدّثّر و منافقون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

دانشمندان علم بلاغت از دیرباز به جنبه‌های هنری و آفرینش‌های خاص و بدیع قرآن توجه داشته و در قالب اشکال گوناگون آن را بیان نموده‌اند. امروز شاید بتوان واژۀ «تصویر» را جایگزین این جنبه‌ها کرد، به طوری که با درک تصاویر قرآنی و بدون استفاده از اصطلاحات پیچیدۀ بلاغی می‌توان راز جاودانگی قرآن و نفوذ آن در اعماق قلب مخاطب را دریافت. تطبیق قاعدۀ تصویر بر سوره‌های مکی و مدنی به طور جداگانه (در اینجا دو سورۀ مدثر و منافقون) نتایج درخورِ توجهی به دست می‌دهد که پیامد آن توجه دقیق و ژرف آیات قرآن به گونه‌شناسی مخاطب، شرایط مکان و زمان و در نهایت، اثبات معجزه‌بودنِ آن است. آیات مکی در پی استوارسازی اندیشه و رسوخ یک عقیده در دل هستند پس باید با تصاویری بدیع و مؤثر و همراه با لحنی کوبنده و تند و صریح باشند. در مقابل، هدفِ آیات مدنی تطبیق این اندیشه‌ها در عمل است و برای این منظور باید تصاویری را در بر گیرند که درازدامن و آرامش‌بخش باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات