روش و الگوی نویورت در تبیین فرایند ارتباطی قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پردیس فارابی دانشگاه تهران

2 دکتری علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

رابطه بین قرآن و کتاب مقدس از موضوعات مورد علاقه محققان غربی است. آنجلیکا نویورت در مطالعات قرآنی خود با رویکردی زبان‌شناختی به تبیین این رابطه می‌پردازد. وی با انتقاد از تحقیقاتی که قرآن را کپی عربی انجیل و یا اقتباس از مسیحیت قلمداد کرده‌اند، قرآن را کتابی مقدس و مستقل می‌داند که از سویی توانسته است نقطه اوج کتاب مقدس بودن را به نمایش گذارد و از سوی دیگر، به اهداف الهیاتی خود جامه عمل بپوشاند. نویورت فرایند و چگونگی تخاطب قرآن با مخاطبانش را به شکل شفاهی و به مثابه یک درام بررسی می‌کند. وی قرآن را متنی ارتباطی و در تعامل با مخاطبان می‌داند که توانسته به اشکالات و پرسش‌های آن‌ها پاسخ دهد.
محققان در این مقاله با بهره‌گیری از رویکرد توصیفی ـ تحلیلی ابتدا به مرور نظریه نویورت و نیز نظریه کنش ارتباطی هابرماس پرداخته و سپس کاربست نظریه هابرماس را توسط نویورت تبیین نموده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که نویورت از «نظریه کنش ارتباطی» یورگن هابرماس بهره برده است. نویورت در بررسی درزمانی و سوره‌نگر خود برای تبیین یگانگی و استقلال قرآن در برخی موارد دچار خلط با رویکرد مسیحی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Method and Pattern of Neuwirth in Determining the Relationship Process of the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • Ali Rad 1
  • Sayyed Muhammad Mousavi Muqadam 1
  • Maryam Sarkheyl 2
1 Associate professor at University of Tehran, College of Farabi
2 A PhD of the Quran Sciences & Hadith
چکیده [English]

The relationship between the holy Quran and the biblical tradition is of the topics which the Western scholars are concerned with. Angelika Neuwirth determines this relationship with a linguistic approach in her Quranic studies. With critically debating over the researches which has figured that the holy Quran is an Arabic copy of Bible or being adapted from Christianity she believes that the holy Quran is a holy and independent scripture which from one side it has indicated the peak point of sacred Books and from the other side it has fulfilled his divine purposes. Neuwirth studies the process and howness of the Quran dialogue with its addressees in an oral form and as a drama. She thinks that the Quran is a communicative text and in interaction with the addressees that it could answer to their problems and questions. With applying the analytic-descriptive approach the author firstly reviews the Neuwirth’s theory and also Habermas’s theory of communicative action in this paper and then it has determined the utilization of Habermas’s theory by Neuwirth. The results show that Neuwirth has used Habermas’s theory of communicative action. In his diachrony and surah observing for explaining the unity and independence of the noble Quran Neuwirth has in some cases mixed up with the Christian approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The holy Quran
  • Neuwirth
  • Habermas
  • The relationship process
  • Intertextuality
  • Historical context

مراجع

  1. بشیر، حسن، تحلیل گفتمان دینی؛ مبانی نظری، قم‌، لوگوس، 1397 ش.
  2. همو، کاربرد تحلیل گفتمان در فهم منابع دینی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1395 ش.
  3. جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن، دلائل الاعجاز فی القرآن، ترجمه و تحشیه سیدمحمد رادمنش، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، 1369 ش.
  4. جوادی آملی، عبداللّٰه، تسنیم؛ تفسیر قرآن کریم، قم، اسراء، 1390 ش.
  5. چندلر، دانیل، مبانی نشانه‌شناسی، ترجمه مهدی پارسا، زیر نظر فرزان سجودی، تهران، سوره مهر، 1397 ش.
  6. خامه‌گر، محمد، ساختار هندسی سوره‌های قرآن، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، 1386 ش.
  7. رمضانی، عادل، مصطفی قادری، و محسن ایمانی نائینی، «بررسی تحلیلی مبانی تربیت اخلاقی هابرماس و نقد آن از دیدگاه اخلاق قرآنی»، فصلنامه مطالعات قرآنی، سال نهم، شماره 36، زمستان 1397 ش.
  8. صافی پیرلوجه، حسین، «نقد ادبی: از تأویل اثر تا تحلیل متن»، فصلنامه نقد ادبی، سال هفتم، شماره 29، بهار 1394 ش.
  9. صفوی، کورش، فرهنگ توصیفی مطالعات ادبی، تهران، علمی، 1395 ش.
  10. عباسپور، ابراهیم، «بررسی روش شناسی نظریه ”کنش ارتباطی“ هابرماس با رویکرد انتقادی»، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، سال دوم، شماره 2 (پیاپی 6)، بهار 1390 ش.
  11. عزیز، فهیم، دانش تفسیر در سنت یهودی ـ مسیحی، ترجمه علی نجفی‌نژاد، قم، دانشگاه مفید، 1392 ش.
  12. قاضی، وداد، و مستنصر میر، «ادبیات و قرآن»، ترجمه حسین خندق‌آبادی و همکاران، دائرةالمعارف قرآن، تهران، حکمت، 1392 ش.
  13. قائمی‌نیا، علیرضا، بیولوژی نص؛ نشانه‌شناسی و تفسیر قرآن، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1389 ش.
  14. مونتگمری وات، ویلیام، برخورد آرای مسلمانان و مسیحیان؛ تفاهمات و سوء تفاهمات، ترجمه محمدحسین آریا، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1373 ش.
  15. مهدوی، محمدصادق، و محمد مبارکی، «تحلیل نظریه کنش ارتباطی هابرماس»، فصلنامه علوم اجتماعی، سال دوم، شماره 8 ، بهار 1385 ش.
  16. نویورت، آنجلیکا، «دو چهره از قرآن؛ قرآن و مصحف»، ترجمه مهدی عزتی آراسته، تفسیر اهل بیتŒ ، سال دوم، شماره 1 (پیاپی 3)، بهار و تابستان 1393 ش.
  17. واعظی، احمد، نظریه تفسیر متن، چاپ دوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1392 ش.
  18. هابرماس، یورگن، نظریه کنش ارتباطی، ترجمه کمال پولادی، تهران، مؤسسه ایران، 1384 ش.
  19. یورگنسن، ماریان، و لوئیز فیلیپس، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه جلیلی، تهران، نی، 1389 ش.
  20. Neuwirth, Angelika, “Locating the Qur'an in the Epistemic Space of Late Antiquity”, in: Andrew Rippin, Roberto Tottoli (Eds.), Books and Written Culture of the Islamic World, Brill, 2015.
  21. Id., “Qurʾānic Studies and Philology: Qurʾānic Textual Politics of Staging, Penetrating, and Finally Eclipsing Biblical Tradition”, in: Angelika Neuwirth, Michael A. Sells (Eds.), Qur'anic Studies Today, Routledge, 2016.
  22. Id., Scripture, Poetry and the Making of a Community, US, Oxford University Press, 2014.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار