ماهیت مفهوم دولت از منظر قرآن دربرگیرندۀ دو عنصر «امر و حکم» و «فرمانبری و پذیرش» بوده و از ارتباط آن دو با عنوان «عهد» و «میثاق«ی که بین انسان و خداوند وجود دارد یاد میشود. با این مبنا که پذیرش انسان و ارادۀ او برای قبول «حکم» خداوند شرط لازم تحقق دولت و جامعه است. قرآن برای جوامع انسانی میثاقهایی را ذکر میکند که مبنای اطاعت انسانها از خداوند، پیامبران و اولوالامر در حوزۀ فردی و اجتماعی است.
نگارندگان در این مقاله تلاش میکنند تا ضمن بررسی مفاهیم مرتبط با ماهیت دولت، عهدهداران و نحوۀ ظهور آن، الگوی دولت در جامعۀ اسلامی را با رویکرد قرآنی طراحی کرده و در نهایت آن را پیش روی حکومتمداران قرار داده تا زمینه را برای تشکیل دولت اسلامی محقق سازند.