نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه تهران, ایران
2 دانشگاه تهران
3 گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
اگر بپذیریم که «مالکیت پدر بر فرزند» انگاره‌ی حقوقی شناخته‌شده و اثرگذاری در «محیط قانونی قرآن» بوده است، الگوی برخورد قرآن کریم با چنین هنجار ریشه‌داری چگونه بوده است؟ پاسخ بدین پرسش می‌تواند پرتویی بر مسأله‌ی چالشی چگونگی مواجهه‌ی قرآن کریم با نظام‌های قانونی پیش از خود بیافکند. از این رو، نوشتار فرارو فرضیه‌ی «پیش‌فرض امضایی» قرآن در تشریع را در چارچوب انگاره‌ی مالکیت پدر به آزمون گذاشته است. نتیجه آنکه قرآن در همان گام نخست نزول، با سکوت خود انگاره‌ی مالکیت پدر را «امضا» کرده و در ادامه تنها برای اصلاح برخی پیامدهای مردود آن، بیان‌هایی «تأسیسی» داشته است. حق تزویج فرزند، قصاص نشدن پدر در قتل فرزند، حلیت ربای پدر از فرزند، تقدم ولایت جد بر پدر، آزاد شدن قهری پدر، جاری نشدن حد سرقت بر پدر و برخی دیگر از این دست احکام، همگی برآمده از انگاره‌ی مالکیت پدر است که با سکوت قرآن امضا شده‌اند. در سایه‌ی این سکوت امضایی قرآن، چنین می‌نماید که «سنت» تنها وظیفه‌ی تبیین و تفصیل الگوی تشریعی قرآن درباره‌ی این انگاره را برعهده داشته و در کنار و عرض کتاب الهی تشریعی نکرده است.
کلیدواژه‌ها [English]
)