بررسی سبک زندگی ایمانی در پرتو قرائت مضمونی و ساختاری سورۀ حجرات مبتنی بر معناشناسی ایمان و کفر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه اراک

چکیده

این جستار، سبک زندگی ایمانی را در پرتو قرائت مضمونی و ساختاری سورۀ حجرات و با عنایت به مبحث نظری معناشناسی ایمان و کفر بررسی می‌کند. ابتدا به پیشینۀ بررسی سورۀ حجرات در تفاسیر مختلف از جمله المیزان و نمونه و برخی تک‌نگاری‌ها اشاره می‌شود. سپس، ساختار و مضمون سورۀ حجرات در پرتو سبک زندگی ایمانی بررسی می‌شود. عبارت «یا أیّها الذین آمنوا»، نوعی فراخوانی یا خطاب تلقی شده که ایدئولوژی اسلامی را برمی‌سازد. در این سوره، شش بار این فراخوانی به کار رفته است. این فراخوانی‌ها در پرتو معناشناسی دو مفهوم متضاد ایمان و کفر بررسی می‌شوند. آنگاه از سبک زندگی ایمانی نیز ذکر به میان می‌آید. در ادامه، گفته می‌شود که این فراخوانی‌ها از نوع سلبی است و لازم است در سبک زندگی ایمانی از آنها پرهیز شود. بر پایۀ معناشناسی دو مفهوم ایمان و کفر و حوزۀ معنایی آنها، شش صفت نکوهیده در این سوره که ریشۀ زبانی دارند، بررسی می‌شوند. این شش صفت عبارتند از: استهزاء، عیبجویی، انتساب القاب زشت، گمان بد، تجسس و غیبت. آنگاه تقوا برترین صفت مٶثر بر این شش صفت نکوهیده معرفی می‌شود. در پایان، الگویی مبتنی بر دو قطب ایمان و کفر برای سبک زندگی ایمانی ترسیم شده و به چند یافته اشاره می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Examination of the Divine Life Style in the Light of the Thematic and Structural Readings of Sūrat al_Ḥujurāt Based on the Semantic of Iman and Kufr

نویسنده [English]

  • Abolfazl Hurri
Assistant professor at University of Arak
چکیده [English]

This note aims to study the divine life style in the light of the thematic and structural Qira'at (an special readings -recitations- of the holy Quran) of sūrat al_Ḥujurāt with paying attention to the theoretical subject of the semantic of kufr and iman. At the beginning, it is implied to the record of the examination of sūrat al_Ḥujurāt in different exegeses (tafasir) such as al_Mizan, Nemooneh and some monographs. Then, the structure and the subject matter of sūrat al_Ḥujurāt in the light of the divine lifestyle is studied. The expression ”یا أیّها الذین آمنوا“ (O, you who believe) is regarded a kind of summons or address which establishes Islamic ideology. It is used sex times in this chapter. These summonses have been examined in the light of the semantic of the two contradictory concepts “kufr and iman”. Subsequently, it is stated the divine lifestyle is of salbi (privative or negative) type and it is vital to be avoided in the divine lifestyle according to the semantic of the two concepts “iman and kufr” and their semantic field, it is investigated sex disagreeable features: cursing, blaming, defaming, evil thoughts, not spying, backbite. Then piety (taqwaa) is the highest attribute which is effective on these sex disagreeable features is defined. At the end, the paradigm based on these two poles “iman and kufr” for the divine lifestyle has been drawn and has been implied to some findings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The divine lifestyle
  • Semantic
  • Iman (the faith)
  • Kufr (unbelief)
  • Sūrat al_Ḥujurāt