معناشناسی واژة ذکر در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه ایلام

2 کارشناس ارشد علوم قرآن وحدیث

چکیده

این پژوهش می‌کوشد با روش اسنادی ـ کتابخانه‌ای و پیمایش مراحل سه‌گانة توصیف، تحلیل و تبیین، واژة ذکر را در قرآن کریم مورد واکاوی قرار دهد. در این مقاله ضمن بازشناسی معنای لغوی و اصطلاحی ذکر، دیدگاه مفسران با رویکرد تاریخی دربارة معانی اصطلاحی و تنصیصی ذکر، ارتباط مفهومی‌ِ آن با واژه‌های هم‌نشین و جانشین مانند قرآن، صلای، تقوا و...، و معانی‌ِ برآمده از ارتباط سازمان‌یافتة آن‌ها مورد تحلیل قرار گرفته است. سپس با استفاده از قاعدة سیاق و دقت در مقتضای آیات قرآن کریم، چگونگی کاربرد ذکر در سرتاسر آیات قرآن کریم تبیین گردیده است. یکی از نتایج مهم بررسی‌ِ توصیفی، آشکار شدن پیوند معنایی‌ِ عمیق‌ِ ذکر با سایر واژه‌های هم‌حوزه در قرآن است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Semantic of Dhik’r (Remembrance) in the Noble Quran

نویسندگان [English]

  • Sohrab Morovati 1
  • Sara Saki 2
1 Associated professor at University of Ilam
2 An MA of the Quran Sciences & Hadith
چکیده [English]

This research attempts with documentary- library method and with the passing of a tripartite stage (description, analysis and stating) to investigate the term of dhik’r (remembrance) in the noble Quran. In this paper; meanwhile, reinvestigation of the literal and terminological meaning of dhik’r (remembrance), the commentators’ opinions with the historical attitude about the terminology and denotation of dhik’r (remembrance), conceptual communication with the syntagmatic and paradigmatic terms such as the Quran, prayer, piousness, ... and the meanings which are adopted by the their organized communication have been analyzed. Then, with using the register role and consideration of the necessity of the Quran verses, the circumstance of the application of dhik’r (remembrance) through ought the noble Quran to have determined. One of the most important results of the descriptive study is to reveal the deep semantic communication of dhik’r (remembrance) with the other terms in the same field in the Quran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Quran terms
  • Semantic
  • Dhik’r (remembrance)
  • The communication of paradigmatic terms
  • The communication of the syntagmatic terms