An Analysis of the Readings of the Language of the Qurʾān and Its Epistemological Sources

Document Type : Original

Authors

1 Assistant Professor, Faculty of Qurʾān and Ḥadīth Studies, University of Qurʾān Sciences and Knowledge, Mashhad, Iran

2 M.A. Graduate, Department of Qurʾānic Studies, Faculty of Qurʾānic Studies, University of Qurʾān Sciences and Knowledge, Mashhad, Iran

Abstract

The language of the Qurʾān is one of the most debated topics in scholarly circles, drawing significant attention from experts in the field. As a matter of fact, their views in this field have not been in a specific trajectory. This article employs a documentary-library method alongside a descriptive approach to conduct a conceptual analysis of the qualitative content found in three readings of the Qurʾānic language, exploring their epistemological sources. The results indicate that the main concerns of the commentators (Arabic: مُفسّر; plural: Arabic: مفسّرون, romanized: mufassirūn) during the era of the Qurʾān’s revelation (Arabic: اَلْنُّزول, Romanized: al-nuzūl) were the succinct expression of verses and a minimal explanation of their literary features. The exegetical narrations of the Prophet Muḥammad ṣallā llāhu ʿalayhī wa-ʾālihī wa-sallama substantiate this claim. The Companions of the Prophet Muḥammad (PBUH) or Ṣaḥāba (Arabic: اَلْصَّحابَة) and tābiʿūn (Arabic: اَلتَّابِعُونَ, also accusative or genitive tābiʿīn اَلتَّابِعِینَ, singular tābiʿ تَابِعٌ) who had schools and traditions of exegesis provided brief explanations in their interpretations of the verses. In the second century, serious debates emerged among Islamic sects regarding the creation of the Qurʾān, with each group striving to assert its own beliefs. Early commentators considered the language of the Qurʾān to be characterized by Arabic linguistic features and tribal dialects. The controversies surrounding the narrations of “Aḥruf-i Sabʿah” and “Gharīb al-Qurʾān,” (Arabic: احرف سبعه و غریب القرآن) as well as some of the grammatical complexities, reflect such discourse. The issue of the createdness of the Qurʾān laid the foundation for later views on the language of the Qurʾān. This was particularly significant in interpreting the verses of mutashābih (Arabic: مُتَشابِه) and the mythical themes of some verses, where commentators faced severe disagreements. These disputes eventually led to the formulation of the doctrine of the created Qurʾān. Recently, the dominance of linguistic and semiotic methods has brought a fresh perspective to this issue. Over the centuries, three interpretations have been proposed: The language of the Qurʾān as a type of dialects and forms of expression, the language of the Qurʾān as the ultimate cause of centuries-long verbal disputes, and its spoken or written form.

Keywords

Main Subjects


  1. قرآن کریم. (1383ش)، (ترجمۀ حسین انصاریان). اسوه: قم.
  2. ابن‌حجر، احمد بن علی عسقلانی. (1416ق). لسان المیزان، (تحقیق محمد عبدالرحمن مرعشلی). بی‌جا: بی‌نا.
  3. ابن‌حزم، علی بن محمد. (بی‌تا). الفصل فی الملل والأهواء والنحل. بغداد: مکتبة المثنی.
  4. ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم. (1326ق). تأویل مختلف الحدیث. بیروت: دار الکتب العلمیه.
  5. ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (1300ق)‌. لسان العرب. بیروت: الدار المصریه للتألیف والترجمه.
  6. ابن‌ندیم، محمد ‌بن اسحاق. (1398ق). الفهرست. بیروت: دار المعرفه.
  7. ابوزید، نصر حامد. (1380ش). معنای متن، پژوهشی در علوم قرآن، (ترجمۀ مرتضی کریمی‌نیا). تهران: طرح نو.
  8. ابوزید، نصر حامد. (2010م). التجدید والتحریم والتأویل بین المعرفة العلمیة والخوف من التکفیر، بیروت: المرکز الثقافی العربی.
  9. ارکون، محمد. (1426ق). القرآن من التفسیر الموروث إلی تحلیل الخطاب الدینی، ( ترجمه به عربی: هاشم صالح). بیروت: دار الطلیعه.
  10. ارکون، محمد. (1429ق). الفکر الاسلامی؛ نقد و اجتهاد، (ترجمه به عربی: هاشم صالح). بیروت: دار الساقی.
  11. اشعری، علی بن اسماعیل. (بی‌تا). الإبانة عن أصول الدیانه. بیروت: دار الکتب العلمیه.
  12. امین، نصرت‏بیگم‏ (بانو امین). (بی‌تا). تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن‏. بی‌جا: بى‌نا.
  13. ایازی، سید محمدعلی. (1380ش). قرآن و فرهنگ زمانه. رشت: کتاب مبین.
  14. ایجی، عبدالرحمن. (1404ق). شرح المواقف. بى‏جا: منشورات الشریف المرتضی.
  15. باقلانی، محمد بن طیب. (1421ق). الإنصاف. قاهره: المکتبة الأزهریه.
  16. برزگر کشتلی، حسینو همکاران. (1376ش). فرهنگ‌نامه ادبی فارسی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  17. بلخى، مقاتل بن سلیمان. (1423ق). تفسیر مقاتل بن سلیمان، (تحقیق عبدالله محمود شحاته). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  18. پورجوادی، نصرالله. (1385ش). زبان حال در عرفان و ادبیات پارسی. تهران: نشر نو.
  19. جابری، محمد عابد. (1428ق). المثقفون فی الحضارة العربیه؛ محنة ابن حنبل و نکبة ابن رشد، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیه.
  20. حسینى همدانى، محمد. (1404ق). انوار درخشان در تفسیر قرآن‏، (تحقیق محمدباقر بهبودى). تهران: انتشارات لطفی.
  21. خویی، سید ابوالقاسم. (1388ش). بیان در علوم و مسائل کلی قرآن، (ترجمۀ محمدصادق نجمی و هاشم هاشم‌زادۀ ‌هریسی). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  22. دارمی، عثمان بن سعید. (1960م). الرد علی الجهمیه. مصر: مکتبة الإمام الوادعی.
  23. دهخدا، علی‌اکبر. (1377ق). لغتنامه. تهران: دانشگاه تهران.
  24. ذهبی، محمد بن احمد. (1325ق). تاریخ الإسلام ووفیات المشاهیر والأعلام، (السیرة النبویه. تحقیق عمر عبدالسلام تدمری). بیروت: دار الکتب العربیه.
  25. سبحانی، جعفر. (1373ش). قرآن کلام محمد یا وحی الهی؟. قم: سروش وحی.
  26. سزگین، فواد. (1977م). تاریخ التراث العربی، (ترجمه به عربی: محمود فهمی حجازی). مصر، الهیئة المصریة العامة للکتاب.
  27. سعیدی روشن، محمدباقر. (1389ش). زبان قرآن و مسائل آن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  28. سعیدی‌مهر، محمد. (1396ش). کلام اسلامی. قم: کتاب طه.
  29. سوسور، فردینان دو. (1378ش). دورۀ زبان‌شناسی عمومی، (ترجمۀ کورش صفوی). تهران: هرمس.
  30. سیوطی، عبدالرحمن، الدر المنثور فی التفسیر المأثور؛ قم، کتابخانۀ آیت الله مرعشی نجفی: 1421ق.
  31. سید مرتضى، على بن حسین. (1431ق). نفائس التأویل. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  32. شاهین، عبدالصبور. (1382ش). تاریخ قرآن، (ترجمۀ سید حسین سیدی). مشهد: به‌نشر.
  33. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم. (بی‌تا). الملل والنحل، (تحقیق محمد سید کیلانی). مصر: بی‌نا.
  34. طباطبایى، سید محمدحسین. (1417ق). المیزان فى تفسیر القرآن‏. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  35. طبرى، محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن‏. بیروت: دار المعرفه.
  36. عاملى، ابراهیم‏. (1360ش). تفسیر عاملى،‏ (تصحیح على‏اکبر غفارى). تهران: کتابفروشى صدوق.
  37. عبدالجبار، قاضی عبدالجبار بن احمد. (1961م). شرح الأصول الخمسه. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  38. عتر، نورالدین. (1416ق). علوم القرآن الکریم. بی‌جا: بی‌نا.
  39. فراهیدی، خلیل بن احمد. (1414ق). العین. قم: اسوه.
  40. قزوینی، عبدالجلیل. (1388ش). النقض (معروف به بعض مثالب النواصب فی نقض "بعض فضائح الروافض"). (تصحیح سید جلال‌الدین حسینی ارموی). قم: دار الحدیث.
  41. کربن، هانری؛ نصر، حسین؛ یحیی، عثمان اسماعیل. (1358ش). تاریخ فلسفۀ اسلامی، (ترجمۀ اسدالله مبشری). تهران: امیرکبیر.
  42. کریمی، احمد؛ بزرگ‌خو، نرگس. (1402ش). ارزیابی نظریات مفسران پیرامون « لسان عربی مبین» در قرآن کریم. آموزه‌های قرآنی، 20(37)، 293-314. https://doi.org/10.30513/qd.2022.3594.1774
  43. کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
  44. مجاهد بن جبر. (1410ق). تفسیر الامام مجاهد بن جبر، (تحقیق محمد عبدالسلام ابو النیل). مدینه نصر: دار الفکر الإسلامی الحدیثه.
  45. مهدوی راد، محمدعلی. (1384ش). سیر نگارشهای علوم قرآنی. تهران: دبیرخانۀ نمایشگاه قرآن کریم.
  46. ولفسن، هری استرین. (1368ش). فلسفه علم کلام، (ترجمۀ احمد آرام). تهران: الهدی.