A Comparative Study of the Concept of Religion According to Muslim Theologians and the Noble Verse: “Inna Al-Dīna ʿInda Allāhi Al-Islām” (Indeed, with Allāh Religion is Islam)

Document Type : Original

Authors

1 PhD Student, Department of Islamic Philosophy and Theology (Islamic Theology, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Qom, Qom, Iran

2 Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Qom, Qom, Iran

3 Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Qom, Qom

Abstract

Translation: The examination of the authority of Abrahamic religions after the advent of Islam has always been a lively and dynamic issue among theological discussions. Given the importance of uncovering the Qurʾānic perspective on this matter, transmitted evidence forms the main axis of the debates between the two sides. Among the related topics is determining the semantic application of the word “Islam” in the Qurʾān. One of the most debated verses is the noble verse “Inna ad-dīna 'inda Allāhi al-islām,” (Arabic: إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ, K 3:19 Indeed, the religion in the sight of Allāh is Islam) which establishes Islam as the religion before God. Although both proponents and opponents of religious authenticity refer to this verse, an independent study that gathers and evaluates all the evidence has not yet been conducted. In this research, which emphasizes a library-analytical method, the study not only distinguishes between the two main interpretations of this verse but also evaluates the evidence for each. It then presents a third interpretation based on a different understanding of “religion” and “Islam.” This perspective defines Islam as the concept of surrender and religion as the expression of believers’ religiousness. Consequently, this research concludes that the verse is unrelated to the issue of the “authenticity of religions.” Therefore, both supporters and opponents of religious authenticity cannot regard this verse as an independent document to support their claims.

Keywords

Main Subjects


  1. آلوسی، محمود بن عبدالله. (۱۴۱۵ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم والسبع المثانی. بیروت: دار الکتب العلمیه.
  2. ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (1407ق). ‌اقتضاء الصراط المستقیم مخالفة أصحاب الجحیم. بیروت: دار الکتب العلمیه.
  3. ابن‌عربی، محیی‌الدین. (1946م). فصوص الحکم. قاهره: دار إحیاء الکتب العربیة.
  4. ابن‌فارس، احمد. (۱۴۰۴ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الإعلام الإسلامی.
  5. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر. (1419 ق). تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دار الکتب العلمیة.
  6. اسماعیلی‌زاده، عباس. (1391ش). واکاوی معنای دین در کاربردهای قرآنی آن. آموزه‌های قرآنی، 9(15)، ص27-46.
  7. الهی قمشه‌ای، مهدی. (۱۳۸۰ش). القرآن الکریم، (ترجمۀ مهدی الهی قمشه‌ای). قم: فاطمة الزهراء(س).
  8. انصاری، مرتضی. (1415ق). کتاب الطهارة. قم: المؤتمر العالمی.
  9. انصاریان، حسین. (1393ش). ترجمه قرآن کریم. تهران: سازمان دارالقرآن کریم، نشر تلاوت.
  10. بیضاوی، عبدالله بن عمر. (1418ق). أنوار التنزیل وأسرار التأویل. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  11. جوادی آملی، عبدالله (الف). (1388ش). اسلام و محیط‌زیست. قم: اسراء.
  12. جوادی آملی، عبدالله (ب). (1388ش). تفسیر تسنیم. قم: اسراء.
  13. حلی، حسن بن سلیمان. (۱۳۹۱ش). مختصر البصائر، (ترجمه و تحقیق علیرضا زکی‌زاده رنانی). قم: نشر زائر.
  14. حویزی، عبدعلی بن جمعه. (۱۴۱۵ق). تفسیر نور الثقلین. قم: اسماعیلیان.
  15. حیدری، کمال. (۱۴۳۱ق). فلسفة الدین، (تقریر علی حمود عبادی). قم: دار فراقد.
  16. خامنه‌ای، سید علی (1370). بیانات در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی زمینی سپاه (بیانات در تاریخ 21/2/1370). https://khl.ink/f/2453
  17. خندق‌آبادی، حسین. (1393ش). دین. در: دانشنامۀ جهان اسلام. تهران: بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی.
  18. دینوری، عبدالله بن محمد. (۱۴۲۴ق). تفسیر ابن‌وهب المسمی الواضح فی تفسیر القرآن الکریم. بیروت: دار الکتب العلمیه.
  19. رضا، محمد رشید. (۱۴۱۴ق). تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار. بیروت: دار المعرفه.
  20. زمخشری، محمود بن عمر. (۱۴۰۷ق). الکشاف. بیروت: دار الکتاب العربی.
  21. سبحانی، جعفر. (۱۳۷۹ق). أضواء علی عقائد الشیعة الإمامیة و تاریخهم. قم: نشر مشعر.
  22. سبحانی، جعفر. (۱۳۹۷ق). مسائل جدید کلامی. قم: مؤسسۀ امام صادق(ع).
  23. سبحانی، جعفر. (۱۴۱۶ق). الإیمان و الکفر فی الکتاب و السنة. قم: مؤسسة الإمام الصادق(ع).
  24. سبحانی، جعفر. (۱۴۲۵ق). رسائل و مقالات. قم: مؤسسة الإمام الصادق(ع).
  25. سمرقندی، نصر بن محمد. (۱۴۱۶ق). تفسیر السمرقندی، (تحقیق عمر عمروی). بیروت: دار الفکر.
  26. سیوطی، عبدالرحمن. (۱۴۰۴ق). المنثور فی التفسیر بالمأثور. قم: مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی(ره).
  27. شبر، عبدالله. (۱۴۰۷ق). الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین. کویت: شرکة مکتبة الالفین.
  28. شعرانی، ابوالحسن. (1386ش). پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی رحمه‌الله در تفاسیر مجمع البیان، روح الجنان و منهج الصادقین، (پاورقی‌ها و تعلیقات شعرانی. به کوشش و ویرایش محمدرضا غیاثی کرمانی، 3 جلد). قم: بوستان کتاب.
  29. شیرازی، محمد بن ابراهیم. (۱۳۶1). تفسیر القرآن الکریم. قم: بیدار
  30. صادقی تهرانی، محمد. (۱۴۰۶ق). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنة. قم: فرهنگ اسلامی.
  31. طالقانی، محمود. (۱۳۶۲ش). پرتوی از قرآن. تهران: شرکت سهامی انتشار.
  32. طباطبایی، سید محمدحسین. (1390ش). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  33. طباطبایی، سید محمدحسین. (۱۴۲۷ق). تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القرآن، (تحقیق اصغر ارادتی). بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
  34. طبرانی، سلیمان بن احمد. (۲۰۰۸م). التفسیر الکبیر. اربد: دار الکتاب الثقافی.
  35. طبرسی، فضل بن حسن. (۱۳۷۷ش). تفسیر جوامع الجامع، (تصحیح و تعلیق ابوالقاسم گرجی). قم: حوزۀ علمیۀ قم.
  36. طبرسی، فضل بن حسن. (۱۴۰۸ق). مجمع البیان. بیروت: دار المعرفه.
  37. طبری، محمد بن جریر. (۱۴۱۲ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار المعرفه.
  38. طوسی، محمد بن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن، (تصحیح احمد حبیب قصیر عاملی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  39. عسکری، سید مرتضی. (۱۳۸۲ق). نقش ائمه در احیای دین. تهران: مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر.
  40. عسکری، سید مرتضی. (۱۴۲۶ق). عقائد الإسلام من القرآن الکریم. قم: کلیة اصول الدین.
  41. عیاشی، محمد بن مسعود. (۱۳۸۰ش). تفسیر العیاشی. تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیه.
  42. فخر رازی. محمد بن عمر. (1420ق). التفسیر الکبیر. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  43. فضل‌‌‌الله، محمدحسین. (۱۴۱۹). من وحی القرآن. بیروت: دار الملاک للطباعة و النشر و التوزیع.
  44. فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی. (۱۴۱۵ق). تفسیر الصافی، (تصحیح حسین اعلمی). تهران: مکتبة الصدر.
  45. فیض‌‌الاسلام اصفهانی، علی‌نقی. (۱۳۷۸ش). ترجمه و تفسیر قرآن عظیم. تهران: فقیه.
  46. قاضی سعید قمی، محمد سعید بن محمد مفید. (1415ق). شرح توحید الصدوق. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  47. قاضی عبدالجبار، ابن‌احمد. تنزیه القرآن عن المطاعن. (۱۴۲۶ق). بیروت: دار النهضة الحدیثه.
  48. قرشی، علی‌اکبر. (۱۳۷۱ش). قاموس قرآن. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
  49. قشیری، عبدالکریم بن هوازن. (۲۰۰۰م). لطائف الإشارات. قاهره: الهیئة المصریة العامه للکتاب.
  50. قمی، علی بن ابراهیم. (۱۴۰۴ق). تفسیر القمی. قم: دار الکتاب.
  51. قیصری، داوود. (1375ش). شرح فصوص الحکم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  52. کراجکی، محمد بن علی. (۱۴۱۰ق). کنز الفوائد. قم: دار الذخائر.
  53. کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۳۴۲ش). الکافی. تهران: المکتبة الاسلامیة للنشر و التوزیع.
  54. کوفی، فرات بن ابراهیم. (1410ق). تفسیر فرات الکوفی، (تحقیق محمد الکاظم). تهران: وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی.
  55. لاریجانی. صادق. (1398ش). نقد پلورالیسم دینی، (مصاحبه، 3/7/1398). https://B2n.ir/d41871
  56. ماتریدی، محمد بن محمد. (۱۴۲۶). تأویلات أهل السنه (تفسیر الماتریدی)، (تحقیق مجدی باسلوم). بیروت: دار الکتب العلمیه.
  57. مصباح یزدی، محمدتقی. (1393ش). راه و راهنماشناسی. قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  58. مطهری، مرتضی. (1384ش). مجموعه آثار. تهران: صدرا.
  59. معرفت، محمدهادی. (1381ش). قرآن و دیگر آیین‌ها و فرهنگ‌ها. ترجمه حسن حکیم باشی، مجله پژوهش‌های قرآنی، شماره 31.
  60. مغنیه، محمدجواد. (۱۴۲۴ق). التفسیر الکاشف. قم: دار الکتاب الإسلامی.
  61. مغنیه، محمدجواد. (۱۴۲۵ق). التفسیر المبین. قم: دار الکتاب الإسلامی.
  62. مقاتل بن سلیمان. (۱۴۲۳ق). تفسیر مقاتل بن سلیمان. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  63. مکارم شیرازی، ناصر. (1371ش). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  64. ملکیان، مصطفی. (1385ش). سازگاری معنویت و مدرنیته، (مصاحبه. 25/5/1385). بازتاب اندیشه، ش77، 45-52.
  65. میبدی، احمد بن محمد. (۱۳۷۱ش). کشف الاسرار و عدة الابرار، (تصحیح علی‌اصغر حکمت). تهران: امیرکبیر.
  66. نسفی، عبدالله بن احمد. (1416ق). تفسیر النسفی، (تصحیح مروان محمد الشعار). بیروت: دار النفائس.