Critique and Analysis of Views in the Verse «لَتَرْکَبُنَّ طَبَقًا عَنْ طَبَقٍ» (That Ye Shall Journey on from Plane to Plane) and Its Understanding Based on Polysemy Theory

Document Type : Original Article

Authors

1 PhD student in Quran & Hadith Sciences, Meybod University

2 Associate professor at Meybod University

3 Associate professor at Yazd University

Abstract

The nineteenth verse of Sūrah al-Inshiqāq, in which the commentators have expressed different views and sometimes called it concise, has several meanings. The meaning of polysemy in the verse is not in the sense of ambiguity of meaning that occurs without the intention of the speaker in the word; Rather, it indicates the power and wisdom of God in choosing words and combinations that express several meanings at the same time and all meanings are also His purpose. The present study, which is written with a critical-analytical method, first explains the views of the commentators and after a brief review of the views, examines the polysemy hypothesis in the verse. The contexts and factors affecting the occurrence of this issue in the verse under discussion are: polysemy of the morpheme and words of the verse, multiplicity of readings, syntactic structure of the sentence and the linguistic context of the surah or method. The aspects of the meanings that can be enumerated for the verse are: 1- following the predecessors and the occurrence of divine precedents (practice, approved) among the audience of the Qur'an, 2- Generation transformation, 3- Entering the resurrection desert, 4- Entering among the previous Ummah (followers) in hell, 5- Human ascent to heaven, 6- The Ascension of Prophet Muhammad (PBUH). Due to the non-conflict between the mentioned meanings with each other, with the totality of the text and the axiomatic (certain) religious teachings, all of them can be accepted as various meanings of the verse and the possible meaning of God Almighty.

Keywords


  1. ابن اثیر جزری، مجدالدین ابوالسعادات مبارک بن ابی‌الکرم محمد بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، تحقیق محمود محمد الطناحی و طاهر احمد زاوی، چاپ چهارم، قم، اسماعیلیان، 1367 ش.
  2. ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر (تفسیر ابن عاشور)، بیروت، مٶسسة التاریخ العربی، 1420 ق.
  3. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1404 ق.
  4. ابن منظور افریقی مصری، ابوالفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم، لسان العرب، تحقیق جمال‌الدین میردامادی، چاپ سوم، بیروت، دار الفکر، 1414 ق.
  5. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، تصحیح محمدمهدی ناصح و همکاران، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، 1408 ق.
  6. ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، تحقیق صدقی محمد جمیل صدقی، بیروت، دار الفکر، 1420 ق.
  7. اسعدی، محمد، سایه‌ها و لایه‌های معنایی، چاپ سوم، قم، بوستان کتاب، 1394 ش.
  8. انصاری قرطبی، ابوعبداللّٰه محمد بن احمد بن ابی‌بکر، الجامع لاحکام القرآن، تهران، ناصرخسرو، 1364 ش.
  9. پانی پتی، محمد ثناءاللّٰه عثمانی مظهری، التفسیر المظهری، پاکستان، مکتبة رشدیه، 1412 ق.
  10. حسینی بحرانی، سیدهاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، مٶسسة البعثه، 1415 ق.
  11. حسینی زبیدی، سیدمحمدمرتضی بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دار الفکر، 1414 ق.
  12. خلخالی، حسین، «تأملی بر تکواژ»، نشریه رشد آموزش زبان و ادب فارسی، دوره بیست و چهارم، شماره 4، تابستان 1390 ش.
  13. دینوری، عبداللّٰه بن محمد، تفسیر ابن وهب المسمی الواضح فی تفسیر القرآن الکریم، چاپ دهم، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1424 ق.
  14. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن،تحقیق صفوان عدنان داوودی، بیروت، دار القلم، 1412 ق.
  15. زمخشری، جاراللّٰه محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، تصحیح مصطفی حسین احمد، چاپ سوم، بیروت، دار الکتاب العربی، 1407 ق.
  16. سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الاتقان فی علوم القرآن، تحقیق سعید المندوب، لبنان، دار الفکر، 1416 ق.
  17. همو، الدرّ المنثور فی التفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیةاللّٰه مرعشی نجفی، 1404 ق.
  18. شوکانی، محمد بن علی بن محمد صنعانی، فتح القدیر الجامع بین فنّی الروایة و الدرایة من علم التفسیر، دمشق ـ بیروت، دار ابن کثیر ـ دار الکلم الطیب، 1414 ق.
  19. صدوق، محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، الامالی، چاپ ششم، تهران، کتابچی، 1376 ش.
  20. همو، علل الشرائع، قم، کتاب‌فروشی داوری، 1385 ش.
  21. همو، کمال الدین و تمام النعمه، چاپ دوم، تهران، اسلامیه، 1395 ق.
  22. صفوی، کوروش، درآمدی بر معنی‌شناسی، چاپ ششم، تهران، سوره مهر، 1397 ش.
  23. طالقانی، محمد، پرتوی از قرآن، چاپ چهارم، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1362 ش.
  24. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1417 ق.
  25. طبرانی، سلیمان بن احمد بن ایوب، التفسیر الکبیر؛ تفسیر القرآن العظیم للامام الطبرانی، تحقیق هشام البدرانی، اردن ـ اربد، دار الکتاب الثقافی، 2008 م.
  26. طبرسی، ابومنصور احمد بن علی بن ابی‌طالب، الاحتجاج علی اهل اللجاج، مشهد، مرتضی، 1403 ق.
  27. طبرسی، امین‌الدین ابوعلی فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم، تهران، ناصر خسرو، 1372 ش.
  28. طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفه، 1412 ق.
  29. طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، تحقیق احمد حسینی اشکوری، چاپ سوم، تهران، کتاب‌فروشی مرتضوی، 1375 ش.
  30. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تصحیح احمد حبیب عاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1409 ق.
  31. طیب، سیدعبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، تهران، اسلام، 1369 ش.
  32. طیب‌حسینی، سیدمحمود، چندمعنایی در قرآن کریم، چاپ سوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1395 ش.
  33. عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی، چاپ چهارم، قم، اسماعیلیان، 1415 ق.
  34. عیاشی، ابونصر محمد بن مسعود بن عیاش سَلَمی سمرقندی، التفسیر، تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، المطبعة العلمیه، 1380 ق.
  35. فخرالدین رازی، ابوعبداللّٰه محمد بن عمر تمیمی بکری شافعی، التفسیر الکبیر؛ مفاتیح الغیب، چاپ سوم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420 ق.
  36. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، چاپ دوم، قم، هجرت، 1409 ق.
  37. فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه‌مرتضی، الوافی، اصفهان، کتابخانه امام امیرالمٶمنین علی‰ ، 1406 ق.
  38. قیسی، ابومحمد مکی بن ابی‌طالب حموش، الهدایة الی بلوغ النهایه، امارات، جامعة الشارقه، 1429 ق.
  39. کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق علی‌اکبر غفاری، چاپ چهارم، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407 ق.
  40. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهارŒ ، چاپ دوم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403 ق.
  41. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368 ق.
  42. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، چاپ هشتم، تهران، صدرا، 1377 ش.
  43. معمر بن مثنی تیمی، ابوعبیده، مجاز القرآن، تحقیق فٶاد سزگین، قاهره، مکتبة الخانجی، 1381 ق.
  44. میبدی، ابوالفضل رشیدالدین احمد بن محمد، کشف الاسرار و عدة الابرار، تحقیق علی‌اصغر حکمت، چاپ پنجم، تهران، امیرکبیر، 1371 ش.
  45. نووی جاوی، محمد بن عمر، مراح لبید لکشف معنی القرآن المجید، تحقیق محمد امین الصناوی، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1417 ق.