A Critical Analysis of Human Knowledge-Based Approaches to Behavioral Disorders and Elucidation of the Quranic Perspective on the Matter

Document Type : Original

Authors

1 Corresponding Author, Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran

2 Assistant Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Razavi University of Islamic Sciences; and graduate of the Seminary of Khorasan, Mashhad, Iran

3 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran

4 PhD Student, Department of Quranic and Hadith Sciences, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad, Iran

Abstract

Behavioral disorders refer to acute deviant behaviors characterized by either depressive or aggressive actions. Such behaviors are typically disfavored by others, yet the actor derives satisfaction from them. This exploratory-analytical study seeks to establish an epistemological linkage between inductive data from human sciences and interpretive Quranic evidence. In its initial step, this inquiry explicates four general approaches under the umbrella of human knowledge-based perspectives concerning the origins of these disorders: biological, psychoanalytic, behavioral, and humanistic. After delineating and critically evaluating these views, the study explicates an Islamic Quran-based theory concerning the underlying environments and origins of these disorders. The findings indicate that while each of the four approaches partially explains the origins of behavioral disorders, none provides a comprehensive argument. From the Qur'anic perspective, the most fundamental cause of behavioral disorders is forgetfulness of God (ghaflah). The consequence of such heedlessness is neglecting the precious essence of human existence and the principal objectives of creation, leading ultimately to behavioral abnormalities. The objective of this research is to present a reasoned, comprehensive, and Quranic approach for behavioral science researchers toward identifying and explaining the factors and backgrounds of these disorders within the human functional system, thereby opening a new avenue in this field.

Keywords

Main Subjects


  1. قرآن کریم (ترجمه ناصر مکارم شیرازی).
  2. ابن‌فارس، احمد‏. (1404ق). معجم مقائیس اللغه. قم: مکتب الإعلام الإسلامی‏.
  3. ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار الفکر - دار صادر.
  4. ابن‌بابویه، محمد بن على. (1413ق)، من لا یحضره الفقیه‏، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  5. ابوترابی، علی. (1386ش). نقد ملاک‌های نابهنجاری در روان‌شناسی با نگرش به منابع اسلامی، تهران: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  6. اسپنسر، راتوس. (1383ش). روانشناسی عمومی، (مترجمان: خدیجه ابوالمعالی، بایرامعلی رنجگر، افسانه طاهری، علی عسکری، علی پیکانی، حسین ابراهیمی‌مقدم، حمید محمدی‌فرود، فریبا نبوی‌آل‌آقا، محمد مظفری، مهدی محی‌الدین بناب، ضیاء‌الدین رضاخانی). تهران: ویرایش.
  7. انصاف‌پور، غلامرضا. (1379ش). کامل فرهنگ فارسی. تهران: زوار.
  8. انوری، حسن. ( 1387ش). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
  9. بهشتی، محمد. (1400ش). آموزه‌های تربیتی قرآن کریم. تهران: سمت.
  10. بیابانگرد، اسماعیل. (1390ش). روان‌شناسی نوجوان. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  11. تمیمى آمدى، عبدالواحد بن محمد. (1410ق). غرر الحکم و درر الکلم‏. قم: دار الکتاب الإسلامی‏.
  12. جوادی آملی، عبدالله. (1379ش). تفسیر موضوعی قرآن کریم (فطرت در قرآن). قم: اسراء.
  13. جوادی آملی، عبدالله «الف». (1385ش). تفسیر موضوعی قرآن کریم (توحید در قرآن). قم: اسراء.
  14. جوادی آملی، عبدالله. «ب». (1385ش). تفسیر موضوعی قرآن کریم (صورت و سیرت انسان در قرآن). قم: اسراء.
  15. جوادی آملی، عبدالله. «ج». (1385ش). تفسیر موضوعی قرآن کریم (معاد در قرآن). قم: اسراء.
  16. جوادی آملی، عبدالله. (1388ش). تفسیر موضوعی قرآن (مبادی اخلاق در قرآن). قم: اسراء.
  17. جوادی آملی، عبدالله. (1395ش). تفسیر انسان به انسان. قم: اسراء.
  18. جوادی آملی، عبدالله. (1399ش). تفسیر تسنیم. قم: اسراء.
  19. جوادی آملی، عبدالله. (1401ش). مفاتیح الحیاة. قم: اسراء.
  20. جولیوس گولد و دیگران. (1376ش). فرهنگ علوم اجتماعی، (ترجمۀ محمدجواد زاهدی و دیگران). تهران: مازیار.
  21. خامنه‌ای، سیدعلی، رهبر جمهوری اسلامی ایران، سایت https://farsi.khamenei.ir
  22. دهخدا، علی‌اکبر. (1341ش).  لغتنامه. تهران: سیروس.
  23. دوان پی. شولتز. سیدنی الن شولتز. (1384ش). تاریخ روان‌شناسی نوین، (ترجمۀ علی‌اکبر سیف و دیگران). تهران: انتشارات دوران.
  24. راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن‏. بیروت- دمشق‏: دار القلم- الدار الشامیة.
  25. رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1394ش). تفسیر موضوعی قرآن و تربیت. قم: تلاوت.
  26. رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1396ش). مجموعه مقالات اعجاز علمی و نظریه‌پردازی. قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص).
  27. زنجانى، عباس‌على. (1377ش). فقه سیاسى. تهران: امیرکبیر.
  28. سیف، علی‌اکبر. (1401ش). روان‌شناسی پرورشی. تهران: آگاه.
  29. سیف، علی‌اکبر. (1402ش). تغییر رفتار و رفتاردرمانی؛ نظریه‌ها و روش‌ها. تهران: دوران.
  30. سیف نراقی، مریم و دیگران. (1398ش). اختلالات رفتاری کودکان و روش‌های اصلاح و ترمیم آن. تهران: انتشارات روان- ویرایش- ارسباران.
  31. شجاعی، محمدصادق. (1385ش). دیدگاه‌های روان‌شناختی حضرت آیت‌الله مصباح یزدی. تهران: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  32. شریعتمداری، علی. (1385ش). روان‌شناسی تربیتی. تهران: امیرکبیر.
  33. شعاری‌نژاد، علی‌اکبر. (1392ش). روان‌شناسی رشد. تهران: اطلاعات.
  34. شکرشکن، حسین و دیگران. (1399ش). مکتب‌های روان‌شناسی و نقد آن. تهران: سمت.
  35. شکوهی یکتا، محسن و همکاران. (1384ش). اختلالات رفتاری کودکان و نوجوانان. تهران: طبیب، تیمورزاده.
  36. شکوهی یکتا، محسن و همکاران. (1389ش). تعلیم و تربیت اسلامی. تهران: چاپ و نشر ایران.
  37. شهید ثانى، زین الدین بن على‏. (1409ق). منیة المرید، (تصحیح رضا مختارى). قم: مکتب الإعلام الإسلامی‏.
  38. شولتز، دوان پی شولتز و دیگران، (1384ش). نظریه‌های شخصیت، (چاپ 7). تهران: ویرایش.
  39. طباطبایی، سید محمدحسین. (1378ش). المیزان فی تفسیر القرآن. تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
  40. طریحی، فخرالدین بن محمد. (1375ش). مجمع البحرین، (تصحیح احمد حسینى اشکورى). تهران: مرتضوی.
  41. علوی، سید جعفر. (1385ش). «روش‌های پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در مدیریت محیط‌های اجتماعی»، در: سالنما 6، (1385، شمارۀ 21-22). مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
  42. فرقانی رئیسی، شهلا. (1380ش). مشکلات رفتاری در کودکان و نوجوانان. تهران: مؤسسۀ فرهنگی منادی تربیت.
  43. فعالی، محمدتقی. (1397ش). مبانی سبک زندگی اسلامی. تهران: تیماس.
  44. قراملکی، احد فرامرز. (1400ش). آینۀ خودیابی. مشهد: انتشارات حوزۀ علمیۀ خراسان.
  45. قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا. (1368ش). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب‏، (تصحیح حسین درگاهى). تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات‏.
  46. لیثى واسطى، على بن محمد. (1376ش). عیون الحکم و المواعظ. قم: دار الحدیث‏.
  47. مجد، محمد. ( 1386ش). انسان در مسیر زندگی. تهران: مجد.
  48. مجلسى، محمدباقر. (1403ق). بحار الأنوار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  49. مرویان حسینی، سید محمود. (1383ش). «آسیب‌شناسی حکومت دینی از منظر نهج البلاغه»، در: سالنما 4 (1383، شمارۀ 14). مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
  50. مطهری، مرتضی. (1399ش). آزادی معنوی. تهران: صدرا.
  51. مکارم شیرازی، ناصر. (1374ش). تفسیر نمونه. قم: دار الکتب الاسلامیه.
  52. منسوب به جعفر بن محمد، امام ششم(ع). (1400ق). مصباح الشریعة. بیروت: اعلمی.
  53. نلسون، ریتا ویکس و همکار. (1380ش). اختلال‌های رفتاری کودکان، (ترجمۀ محمدتقی منشی طوسی). مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
  54. هیلگارد، اتکینسون و دیگران. (1401ش). زمینۀ روان‌شناسی. تهران: رشد.