A Comparative Research of “Making Hear and Hearing of Death” in the Interpretations of the Two Sects

Document Type : Original Article

Authors

1 Associate Professor at Hazrat-e Masoumeh University of Qom, Iran

2 Assistant professor at University of Tabriz

3 Graduate of Tabriz Sisters Seminary School

Abstract

In this study, Quranic verses that indicate “non-hearing of the dead” have been examined from the perspective of Shiite and Sunni commentators to determine the correct view in this regard from the beginning of Islam until now and to clarify when the deviant views has entered the beliefs of Muslims. This study, using the library method and examining the Qur'anic verses argued by the deniers of the hearing power of the dead and the Shiite and Sunni interpretations, has come to the conclusion that the words “death” and “hearing” have different meanings and in the verses in question, “Death” means the death of the heart and the intellectual faculty, and the word “hearing” does not mean sensory hearing, but means understanding, and these verses refer to the lack of understanding of the divine revelations by those whose hearts are dead. The result of the research is that until the seventh century, no commentator claimed not to hear about the dead, and this idea, after that and after the promotion and popularization of Ibn Taymiyyah's ideas, entered to Islamic issues and is not a real Islamic belief and if there is a meaning in the verse, the phrase “not hearing” does not mean “not hearing” of the dead, but it will indicate the inability of the caller of the dead to hear and making hear them, and there is no connection (concomitant) between the inability of hearing and the inability to hear the dead.

Keywords

References

  1. آل سعدی، عبدالرحمن بن ناصر، تیسیر الکریم الرحمن فی تفسیر کلام المنان، چاپ دوم، بیروت، مکتبة النهضة العربیه، 1408 ق.
  2. آل غازی، سیدعبدالقادر ملاحویش، بیان المعانی، دمشق، مطبعة الترقی، 1382 ق.
  3. ابن ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن ابی‌حاتم محمد بن ادریس، تفسیر القرآن العظیم مسنداً عن الرسولr و الصحابة و التابعین، چاپ سوم، ریاض، مکتبة نزار مصطفی الباز، 1419 ق.
  4. ابن ابی‌زمنین، محمد بن عبداللّٰه، تفسیر ابن ابی‌زمنین، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1424 ق.
  5. ابن باز، عبدالعزیز بن عبداللّٰه، مجموع فتاوی عبدالعزیز بن باز، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
  6. ابن تیمیه حرانی، تقی‌الدین ابوالعباس احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام، مجموع فتاوی شیخ‌الاسلام احمد بن تیمیه، عربستان سعودی، انتشارات ملک فهد، 1425 ق.
  7. ابن جزی کلبی غرناطی، محمد بن احمد، التسهیل لعلوم التنزیل، بیروت، دار الارقم بن ابی‌الارقم، 1416 ق.
  8. ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی، زاد المسیر فی علم التفسیر، بیروت، دار الکتاب العربی، 1422 ق.
  9. ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، بیروت، مٶسسة التاریخ العربی، بی‌تا.
  10. ابن عباس، عبداللّٰه، غریب القرآن فی شعر العرب، بیروت، مؤسسة الکتب الثقافیه، بی‌تا.
  11. ابن عربی، ابوبکر محیی‌الدین محمد بن علی، تفسیر ابن عربی، دمشق، مطبعة نصر، 1410 ق.
  12. ابن عربی، محمد بن عبداللّٰه بن ابوبکر، احکام القرآن، بیروت، دار الجیل، بی‌تا.
  13. ابن عطیه اندلسی، ابومحمد عبدالحق بن غالب، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1422 ق.
  14. ابن کثیر دمشقی، ابوالفداء اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1419 ق.
  15. ابن منظور افریقی، ابوالفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر ـ دار صادر، بی‌تا.
  16. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، 1408 ق.
  17. ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت، دار الجنان، 1407 ق.
  18. انصاری قرطبی، ابوعبداللّٰه محمد بن احمد بن ابی‌بکر، الجامع لاحکام القرآن، تهران، ناصر خسرو، 1364 ش.
  19. بغدادی (خازن)، علاءالدین علی بن محمد بن ابراهیم، تفسیر الخازن المسمی لباب التأویل فی معانی التنزیل، تحقیق محمد علی شاهین، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1415 ق.
  20. بغوی، ابومحمد حسین بن مسعود، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، تحقیق عبدالرزاق المهدی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420 ق.
  21. بلاغی نجفی، محمدجواد بن حسن، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، نجف، بی‌نا، 1355 ق.
  22. بلخی، مقاتل بن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1423 ق.
  23. بیضاوی، عبداللّٰه بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التأویل، تحقیق محمد عبدالرحمن مرعشلی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1418 ق.
  24. ثعالبی مالکی، ابوزید عبدالرحمن بن محمد بن مخلوف، الجواهر الحسان فی تفسیر القرآن، تحقیق محمد علی معوض و عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1418 ق.
  25. ثعلبی نیشابوری، ابواسحاق احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، تحقیق ابومحمد بن عاشور، مراجعة و تدقیق نظیر الساعدی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1422 ق.
  26. جزایری، ابوبکر جابر، ایسر التفاسیر لکلام العلیّ الکبیر، مدینه منوره، مکتبة العلوم و الحکم، 1416 ق.
  27. جصاص، ابوبکر احمد بن علی رازی، احکام القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1405 ق.
  28. جوهری، اسماعیل بن حمّاد، الصحاح، تاج اللغة و صحاح العربیه، بیروت، دار العلم للملایین، بی‌تا.
  29. حسینی آلوسی بغدادی، شهاب‌الدین محمود بن عبداللّٰه، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق علی عبدالباری عطیه، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1415 ق.
  30. حسینی شاه‌عبدالعظیمی، حسین بن احمد، تفسیر اثنی‌عشری، تهران، میقات، 1363 ش.
  31. حقی بُروسَوی، اسماعیل بن مصطفی، روح البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
  32. خطیب، عبدالکریم، التفسیر القرآنی للقرآن، قاهره، دار الفکر العربی، بی‌تا.
  33. خفاجی، احمد بن محمد، عنایة القاضی و کفایة الراضی، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1417 ق.
  34. دروزه، محمد عزة، التفسیر الحدیث، قاهره، دار احیاء الکتب العربیه، 1984 م.
  35. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دار القلم، 1412 ق.
  36. زحیلی، وهبة بن مصطفی، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، چاپ دوم، بیروت، دار الفکر المعاصر، 1418 ق.
  37. زمخشری، جاراللّٰه محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، تصحیح مصطفی حسین احمد، چاپ سوم، بیروت، دار الکتاب العربی، 1407 ق.
  38. سبزواری نجفی، محمد بن حبیب‌اللّٰه، الجدید فی تفسیر القرآن المجید، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، 1406 ق.
  39. سمرقندی، ابولیث نصر بن محمد بن احمد، تفسیر السمرقندی المسمی بحرالعلوم، بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
  40. سید مرتضی علم‌الهدی، علی بن حسین موسوی، تفسیر الشریف المرتضی المسمی بنفائس التأویل، بیروت، الاعلمی للمطبوعات، 1431 ق.
  41. سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن، و جلال‌الدین محلّی، تفسیر الجلالین، تحقیق عبدالرحمن سیوطی، بیروت، مؤسسة النور للمطبوعات، 1416 ق.
  42. شبّر، سیدعبداللّٰه بن محمدرضا، الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب المبین، تحقیق سیدمحمد بحرالعلوم، کویت، مکتبة الالفین، 1407 ق.
  43. صابونی، محمدعلی، صفوة التفاسیر؛ تفسیر للقرآن الکریم، بیروت، دار الفکر، 1421 ق.
  44. صاوی مصری خلوتی مالکی، احمد بن محمد، حاشیة الصاوی علی تفسیر الجلالین، چاپ چهارم، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1427 ق.
  45. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، چاپ پنجم، قم، انتشارات جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم، 1417 ق.
  46. طبرسی، امین‌الدین ابوعلی فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم، تهران، ناصرخسرو، 1372 ش.
  47. طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفه، 1412 ق.
  48. طنطاوی، محمد سید، التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، قاهره، دار نهضة مصر للطباعة و النشر، بی‌تا.
  49. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
  50. عاملی، ابراهیم، تفسیر عاملی، تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران، صدوق، 1360 ش.
  51. عمادی، محمد بن محمد، ارشاد العقل السلیم الی مزایا القرآن الکریم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
  52. عیاشی، ابونصر محمد بن مسعود بن عیاش سَلَمی سمرقندی، کتاب التفسیر، تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، چاپخانه علمیه، 1380 ق.
  53. فخرالدین رازی، ابوعبداللّٰه محمد بن عمر تمیمی بکری شافعی، التفسیر الکبیر؛ مفاتیح الغیب، چاپ سوم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420 ق.
  54. فراء، ابوزکریا یحیی بن زیاد، معانی القرآن، مصر، دار المصریه، 1980م.
  55. فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه‌مرتضی، تفسیر الصافی، تحقیق حسین اعلمی، چاپ دوم، تهران، مکتبة الصدر، 1415 ق.
  56. فیضی دکنی، ابوالفضل، سواطع الالهام فی تفسیر القرآن، تحقیق سیدمرتضی آیةاللّٰه‌زاده شیرازی، قم، دار المنار، 1417 ق.
  57. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق سیدطیب موسوی جزایری، چاپ سوم، قم، دار الکتاب، 1363 ش.
  58. قونوی، اسماعیل بن محمد، حاشیة القونوی علی تفسیر البیضاوی، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1422 ق.
  59. کاشانی، ملافتح‌اللّٰه بن شکراللّٰه، تفسیر کبیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، چاپ سوم، تهران، کتاب‌فروشی محمدحسن علمی، 1336 ش.
  60. همو، زبدة التفاسیر، تحقیق بنیاد معارف اسلامی، قم، بنیاد معارف اسلامی، 1423 ق.
  61. کاشانی، نورالدین محمد بن مرتضی، تفسیر المعین، تحقیق حسین درگاهی، قم، کتابخانه آیةاللّٰه مرعشی نجفی، 1410 ق.
  62. کاشفی سبزواری، کمال‌الدین حسین بن علی، مواهب علّیه یا تفسیر حسینی، تحقیق سیدمحمدرضا جلالی نائینی، تهران، اقبال، 1369 ش.
  63. مراغی، احمد بن مصطفی، تفسیر المراغی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
  64. مصلحی، صادق، «سماع موتی و رابطه آن با توسل به ارواح اولیای الهی»، نشریه سراج منیر، قم، مٶسسة دار الاعلام لمدرسة اهل البیتŒ ، شماره 9، 1392 ش.
  65. معمر بن مثنی تیمی، ابوعبیده، مجاز القرآن، قاهره، مکتبة الخانجی، 1381 ق.
  66. مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1424 ق.
  67. میبدی، احمد بن محمد، خلاصه تفسیر ادبی و عرفانی قرآن مجید، ترجمه حبیب‌اللّٰه آموزگار، تهران، اقبال، 1352 ش.
  68. نحاس، احمد بن محمد، اعراب القرآن، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1421 ق.
  69. نخجوانی، نعمةاللّٰه بن محمود، الفواتح الالهیة و المفاتح الغیبیه، مصر، دار رکابی للنشر، 1999 م.
  70. نسفی، عبداللّٰه بن احمد، مدارک التنزیل و حقائق التاویل، بیروت، دار النفائس، 1416 ق.
  71. نظام‌الدین نیشابوری، حسن بن محمد، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، تحقیق زکریا عمیرات، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1416 ق.
  72. نووی جاوی، محمد بن عمر، مراح لبید لکشف معنی القرآن المجید، تحقیق محمد امین الصناوی، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1417 ق.
  73. واحدی نیشابوری، علی بن احمد، الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، بیروت، دار القلم، 1415 ق.
  74. هواری، هود بن محکم، تفسیر کتاب اللّٰه العزیز، الجزایر، دار البصائر، 1426 ق.

Files

Share

How to cite

Statistics