دانشگاه علوم اسلامی رضویآموزه های قرآنی2251-9378122220160121بررسی اعتبار سبب نزول و سیاق و تعامل و تعارض آن دو در تفسیر326399FAعلی اکبرباباییرحیمحاصلی ایرانشاهیJournal Article20200215<em>سیاق آیات در صورتی که پیوستگی در نزول و ارتباط موضوعی آنها ثابت باشد، از قراین معتبر آیات است که باید در فهم ظهور آیات به آن توجه شود. اسباب نزول آیات نیز در صورتی که دارای شرایط صحت سندی و محتوایی باشد، از قراین فهم آیات است که توجه به آن نیز در تفسیر آیات لازم است. در تفسیر برخی آیات این دو تعامل دارند و در تفسیر برخی آیات تعارض. این مقاله در صدد است که پس از بیان شرایط اعتبار سیاق و اسباب نزول و ذکر نمونههایی از موارد تعامل آن دو، موارد استقرار تعارض میان آنها را بررسی و وجه تقدیم یکی از آن دو بر دیگری را با توجه به ملاک اعتبار آن دو بیان کند.</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویآموزه های قرآنی2251-9378122220160121معناشناسی استکبار در قرآن کریم2754400FAاصغرافتخاریمجتبیباباخانیJournal Article20200215<em>یکی از حوزههای نسبتاً جدید در عرصۀ مطالعات زبانشناسی، روش معناشناسی است که بیشترین کاربرد را در تحلیل متون و فهم ساختار آن دارد. در این میان، قرآن کریم با توجه به آسمانی بودن متن آن و منزه بودنش از سهو و اشتباههای رایج بشری، از اتقان و اعتبار بسیار بالاتری نسبت به سایر متون برخوردار است. لذا بررسی ساختار متن و نحوۀ استعمال واژگان در این کتاب آسمانی میتواند روش مناسبی در فهم هرچه دقیقتر معانی آن باشد.</em>
<em> این جستار با استفاده از روش معناشناسی توصیفی به تبیین دقیق معنای «استکبار» در قرآن کریم پرداخته است. این مفهوم در مجاورت با واژگانی تحلیل شده است که «همنشینِ» آن، در آیات و سورههای مختلف قرآن کریم آمدهاند. بر این اساس، ضمن ارائۀ تعریفی مختار از استکبار با بهرهگیری از همنشینهای آن، مفاهیمی همچون «عُتُوّ»، «غرور» و «بیباوری به معاد» به</em><em> </em><em>عنوان علل و ریشههای استکبار، و نیز مفاهیمی چون «عُلوّ»، «استنکاف»، «کفر» و «ظلم» به عنوان آثار و نتایج استکبار، بر اساس نحوۀ استعمال در قرآن کریم شناخته شدهاند. بررسی زبانشناسانۀ واژههای همنشین مزبور، حکایت از آن دارد که استکبار در قرآن کریم از محل تلاقی سه جریان اعتقادی (نفی معاد)، روحی (خودبرتربینی) و بالاخره اجتماعی (اتراف و نفی حقایق) حاصل میآید.</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویآموزه های قرآنی2251-9378122220160121قدرت نرم و منابع آن در آیینۀ آیات قرآن5578401FAمحمدمیرزاییJournal Article20200215<em>قدرت به مفهوم توانایی و قابلیت، علاوه بر گوناگونی انواع، تعریف متفاوتی در ادبیات قرآن و رایج سیاسی جهان دارد. قدرت نرم به معنای جذب انسانها و جوامع انسانی به اندیشه و عمل مورد نظر به دور از خشونت و زور، سابقهای به طول عمر انسان داشته و در ادبیات سیاسی امروز، ظهور مجدد و پررنگی یافته است و به منظور تحمیل ارادۀ خود بر دیگران به کار میرود. قرآن علاوه بر به</em><em> </em><em>کارگیری قدرتِ سخت در موارد خاص، بیشتر به قدرت نرم خود متّکی است. آیات قرآن بیانگر قدرت نرم اسلام و منابع آن در برابر جنگ نرم مستکبران است. نوشتۀ پیش رو در صدد معرفی قدرت نرم و منابع آن در آیات قرآن است. شناخت قدرت نرم اسلام به منظور حفظ و تقویت آن ضروری است؛ زیرا از یکسو وسیلهای برای نفوذ و تغییر در دلها و رشد انسانیت است و از سوی دیگر مانعی برای دستیابی دشمنان به جامعۀ اسلامی و منابع قدرت آنهاست. جستار حاضر، بیشترین قدرت نرم قرآن را در بینشدهی و آگاهسازی انسانها نسبت به موضوعات و مسائل مؤثر در هدایت جامعه و رشد انسانها میداند. ایجاد بینش توحیدی در انسان، بینش و برنامۀ قرآن دربارۀ انسان، جهان، دشمنشناسی، جهاد و... اندکی از نمایش قدرت نرم و منابع تولید آن در قرآن است که تبیین و تبلیغ آن نیازمند هوشمندی است.</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویآموزه های قرآنی2251-9378122220160121نقد و بررسی ادعای برتری یهود بر سایر ملل از منظر قرآن کریم7998402FAعلیرضافخاریلیلاابراهیمیJournal Article20200215<em>اعتقاد به برگزیدگی و برتری قوم یهود، ارتباط تنگاتنگی با دیگر آموزههای این دین دارد. از این رو میتوان اعتقاد به برگزیده بودن قوم یهود را اصلیترین و کلیدیترین آموزۀ یهودیت به شمار آورد. آنان خود را از همۀ انسانها برتر و بالاتر میدانند و معتقدند که بقیۀ انسانها باید در خدمت آنها باشند. با تأمل در قرآن معلوم میشود که تفضیل به معنای برتری نیست و منظور از آن، اعطای یک نوع ویژگی و فزونی از طرف خدا به آنها در میان مردم زمانة خودشان است؛ یعنی فضل به قوم موسی</em>u<em> در زمان خودش است، نه اینکه نسبت به همگان و در همۀ زمانها باشد.</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویآموزه های قرآنی2251-9378122220160121نقدی بر نظریۀ بیگانگی قرآن با سیاست (با الهام از اندیشۀ سیاسی امام خمینی)99118403FAعلی اکبررستمیمحمدامامیدانشگاه علوم اسلامی رضویJournal Article20200215<em>یکی از پرسشهای چالشانگیز و باسابقه در عرصۀ پژوهشهای قرآنی این است که آیا قرآن با سیاست در ارتباط است؟ اهمیت این پرسش از آن روست که قرآن کریم مهمترین منبع قوانین و احکام اسلامی است و هر گونه پاسخ مثبت یا منفی به این پرسش در پاسخ به پرسش پیوند اسلام یا دین با سیاست سهم به سزایی خواهد داشت.</em><br /> <em> در این میان برخی نویسندگان بر این پندارند که قرآن به طور کامل با سیاست بیگانه است و برای تأیید این نگره دلایلی یادآور شدهاند. این نوشتار در صدد است با ذکر اهم این دلایل و نقد آن و با نشان دادن پیوند اندیشۀ سیاسی ـ حکومتی امام خمینی با آیات قرآن کریم، بطلان و سستی نگرۀ بیگانگی را آشکار ساخته و وجود پیوند میان قرآن با سیاست را نمایان کند.</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویآموزه های قرآنی2251-9378122220160121معنابخشی به زندگی و مؤلفههای تأثیرگذار آن در پیشگیری از جرم از منظر قرآن کریم119142404FAقدرت الهخسروشاهیسارا سداداتهاشمیعلیرضانجفی اسکندریJournal Article20200215<em>یکی از پرسشهای اساسی که در جهتدهی به نگرش و رفتار انسان تأثیر زیادی دارد، واکاوی چرایی و چیستی «زندگی» و در نتیجه فهم «چگونه زیستن» است. رویکرد به معنا و مفهوم زندگی، تابعی از نگرش به انسان، هستی و هستیآفرین و نسبت میان آنهاست. درک ناصحیح این مؤلفههای بنیادین، تأثیر غیر مستقیم زیادی در انحراف انسان و ارتکاب جرایم دارد. بر این اساس، جرایم در هر جامعه باید متناسب با فرهنگ خاص آن جامعه بررسی شوند. بر اساس آموزههای قرآن کریم، معنابخشی به زندگی و پیشگیری اولیه از وقوع جرم و گمراهی، مهمترین سیاست جنایی اسلام است. هدف نهایی این سیاست، تعلیم و تربیت انسانهایی است که به منظور رشد خود با ارادۀ تربیتیافته بتوانند از ارتکاب جرم اجتناب کنند. در این دیدگاه، ایمان به وجود اموری غیبی، نظارت خداوند، ارسال پیامبران از سوی او و در نتیجه اعتقاد به امداد رسانیهای او در رویارویی با مشکلات و وجود جهانی دیگر جهت کسب پیامدهای اعمال خود در این دنیا و همچنین ایمان به خلقت هدفدار، به زندگی انسان معنا میبخشد و از انحرافات او جلوگیری میکند.</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویآموزه های قرآنی2251-9378122220160121ارزیابی مدخل «سجع» از دائرةالمعارفِ قرآن لیدن143164405FAفتحیهفتاحی زادهحسینافسردیرحسینافسردیرJournal Article20200215<em>مدخلِ سجع نوشتۀ یکی از مستشرقان، به نامِ دوین جی. استوارت است که در دائرةالمعارفِ قرآن لیدن به چاپ رسیده است. جستارِ کنونی به منظور روشن ساختن فضای فکری مستشرقان در خصوص آموزههای دینی به ویژه مباحث قرآنی، برای پژوهشگران مسلمان، به نقد و ارزیابی این مدخل پرداخته است. نقد و ارزیابی این گونه آثار زمینۀ آشنایی افکار عمومی با اسلام ناب را فراهم میکند.</em>
<em> بخشی از ایرادهای این مدخل به مبنای فکری نویسنده مربوط میشود که سجع قرآنی را با سجع کاهنان و قرآن را با شعر همسان میپندارد. بخش دیگر آن، ذکر مصادیقی از آیات قرآن کریم است که بنا به ادعای نویسنده به دلیل رعایت سجع، از سبک ادبی متداول عدول کرده است. در این جستار میبینیم که مبنای فکری نویسنده استوار نیست و پاسخهایی نقضی و حلّی به وی داده شده است.</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویآموزه های قرآنی2251-9378122220160121تحلیل شیوههای تأثیرپذیری خطبۀ غدیر از قرآن کریم165184406FAمحمدعلیمهدوی رادنصرتنصرتنیلساز0000-0002-8580-5574زهرهبابااحمدیاستادیار دانشگاه شهید چمران اهوزJournal Article20200215<em>سخنان پیامبر اکرم که مفسر و مبین کلام الهی است، پس از قرآن کریم ارزشمندترینِ منبعِ هدایت و انسانسازی به شمار میرود. در واقع، یکی از شاخصههای روایات نبوی استشهاد به آیات قرآن و به کار بردن تعابیر قرآنی است. یکی از این روایات خطبۀ غدیر است که در آن بیش از 50 استشهاد تصریحی و تلویحیِ قرآنی دیده میشود. در این جستار به بررسی این موضوع و تحلیل «شیوههای تأثیرپذیری خطبۀ غدیر از قرآن کریم» میپردازیم و هماهنگی و ارتباط نزدیک میان قرآن و سخنان پیامبر</em>N<em> و بهرهگیری کامل ایشان از قرآن کریم را باز مینماییم. ذکر این نکته ضروری است که در جستار حاضر به جای محتوای کلام قرآن و خطبۀ غدیر، بر سبک و چگونگی بیان مطالب تأکید میشود.</em>دانشگاه علوم اسلامی رضویآموزه های قرآنی2251-9378122220160121فایل کامل نشریه1200408FAJournal Article20200215