TY - JOUR ID - 1186 TI - جایگاه نیازهای اولیه و اساسی انسان در آیات قرآن با نگاهی به نظریه یوهان گالتونگ در مقولۀ صلح و خشونت JO - آموزه های قرآنی JA - QD LA - fa SN - 2251-9378 AU - صاحب ناسی, احمدعلی AU - حاجی اسماعیلی حسین آبادی, محمدرضا AU - مطیع, مهدی AD - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان AD - گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اهل بیت، دانشگاه اصفهان، اصفهان AD - علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اهل بیت، دانشگاه اصفهان، اصفهان Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 18 IS - 34 SP - 31 EP - 52 KW - اسلام KW - خشونت KW - صلح KW - قرآن KW - نیازهای اولیه KW - یوهان گالتونگ DO - 10.30513/qd.2021.664.1157 N2 - از نگاه «یوهان گالتونگ» جنگ صرفاً یک شکل از خشونت است و صلح با ترک مخاصمه به دست نمی‌آید، بلکه در نبود خشونت محقق می‌گردد. گالتونگ خشونت را «اختلال و آسیب قابل اجتناب در مسیر تأمین نیازهای اولیۀ انسان‌ها» می‌داند. از این دیدگاه، خشونت بی‌عدالتی است و هر خشونتی سرآغاز زنجیرۀ خشونت‌های بعدی می‌شود. پس برای رسیدن به صلح باید چرخۀ خشونت قطع شود و این امر جز با برچیده شدن مناسبات ناعادلانه و تبعیض‌آمیز در میان ملت‌ها محقق نمی‌شود. از نظر او، فرهنگ منشأ این نوع مناسبات است و دین که از مؤلفه‌های اصلی فرهنگ است، نقش مهمی در برقراری صلح یا رواج خشونت دارد. مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر این است که نیازهای اولیه و اساسی انسان در آموزه‌های قرآنی چه جایگاهی دارند؟ آیا این نیازها در قرآن محترم شمرده و به رسمیت شناخته شده‌اند؟ پاسخ مثبت به این پرسش به معنای صلح‌محور بودن و پاسخ منفی به آن به معنای خشونت‌محور بودن آموزه‌های اسلامی ـ قرآنی خواهد بود. این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده، در پایان نتیجه می‌گیرد که نیازهای اولیه و اساسی انسان از جایگاه والایی در قرآن برخوردارند و قرابت مفاهیم «فساد» و «سیئه» با «خشونت» و قرابت مفهوم «محاربه به قصد فساد فی‌الارض» با «تروریسم»، نشان‌دهندۀ عزم اسلام برای مبارزه با خشونت و تروریسم است. UR - https://qd.razavi.ac.ir/article_1186.html L1 - https://qd.razavi.ac.ir/article_1186_d553e7b5569e61683381c62acbe00dd8.pdf ER -