آیۀ عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ و پیوند آن با دو مقولۀ «خودسازی» و «دیگرسازی» (با تکیه بر دیدگاه علامه طباطبایی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی

2 دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

آیۀ شریفۀ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ€ در سورۀ مائده، از جمله آیات مشکل تفسیری است که در باب ارتباط آن با فریضۀ امر به معروف و نهی از منکر دیدگاه‌های گوناگونی وجود دارد. برخی، از نسخ حکم امر به معروف سخن گفته و شماری، تقیید و تخصیص آن حکم را از آیه فهمیده‌اند. در این میان نگارنده با نقد دیدگاه‌ها و ترجیح دیدگاه علامه طباطباییZ، امر به معروف را از شئون و مصادیق اشتغال به نفس دانسته است. علامه با عنایت به مبنای حکمت متعالیه و حرکت جوهری، معتقد است: نفس، همان مسیر سلوک انسان و نه رهرو این مسیر است. مقصد و انتهای این مسیر تکوینی خدای متعال بوده و پیمودن آن برای همگان ـ اعم از مؤمن و کافرـ اضطراری است. این رویکرد نسبت به آیه، ثمرات مهمی در عرصۀ خودسازی و تربیت نفس به همراه دارد که مورد واکاوی و بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات