معنای «نجد» و «نجدین» و مراد آیۀ وَهَدَیْنَاهُ النَّجْدَیْنِ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه فردوسی مشهد ایران

چکیده

دربارۀ معنا و مراد آیۀ وَهَدَیْنَاهُ النَّجْدَیْنِ€(بلد/ 10)، قریب به اتفاق دانشمندان اسلامی اعم از مفسران، مترجمان قرآن، قرآن‌پژوهان و محدثان بر آن‌اند که «نجدین» به معنای راه خیر و راه شر بوده مراد آیه این است که خداوند متعال انسان را با سرمایۀ شناخت خوبی‌ها و بدی‌ها آفریده و به او قدرت تشخیص این دو را از یکدیگر داده است. دلایل قرآنی و روایی و تبیین و توجیه‌هایی نیز در تأیید این تفسیر ارائه شده است. در این میان دو دیدگاه شاذّ وجود دارد: یکی اینکه مراد آیه هدایت غریزی طفل به دو پستان مادر در بدو تولد است که واژۀ «نجد» در زبان عربی به این معنا نیز به کار رفته است. دیگر آنکه مقصود از «نجدین» راه سعادت دنیا و راه سعادت آخرت است. دقت نظر در ادلۀ هر یک از این دیدگاه‌ها و بررسی سیاق آیات سوره نشان می‌دهد که چون از یک سو ادلۀ روایی دیدگاه نخست علی‌رغم شهرتْ ضعف سندی دارند و حمل آیه بر این معنا از جهاتی با تکلّف همراه است و از سوی دیگر، دیدگاه دوم با ظاهر الفاظ آیه تناسب و هماهنگی بیشتری دارد بنابراین ترجیح با همین دیدگاه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات